M?hv olmu? g?mil?r adas?

M?hv olmu? g?mil?r adas? Aleksandr Belyayev D?nya ?d?biyyat?ndan se?m?l?r Bu mac?ra roman? “Benjamin Franklin” adl? g?minin q?za n?tic?sind? ?srl?r boyu q?zaya u?ram?? g?mil?rd?n yaranan nam?lum bir adaya g?lib ??xmas?ndan b?hs edir. Aleksandr Belyayev M?hv olmu? g?mil?r adas? B?R?NC? H?SS? G?y?rt?d? Genuya liman?nda dayanm?? “Veniamin Franklin” adl? b?y?k transatlantik paroxod yola d??m?k ?zr? idi. Sahild? h?mi??ki canlanma vard?; m?xt?lif dill?rd? dan??an qar???q izdiham?n s?s-k?y? e?idilirdi, paroxoda is? insanlar? uzun s?yah?t qaba?? b?r?y?n g?rgin, ?s?bi sakitlik ??km??d?. Yaln?z ???nc?d?r?c?li g?y?rt?d?ki s?rni?inl?r t?l?s?-t?l?s? yerl?rini tutur v? ??yalar?n? yerb?yer el?yirdil?r. Birincid?r?c?li g?y?rt?d?kil?r is? bu q?l?b?liyi yuxar?dan sakitc? m??ahid? edirdil?r. Paroxod son d?f? gurulday?b havan? l?rz?y? g?tirdi. Matroslar t?l?sik g?mi il? sahili birl??dir?n k?rp?n? qald?rma?a ba?lad?lar. Bu zaman k?rp?y? iki n?f?r yax?nla?d?. Arxada g?l?n ?li il? matroslara i?ar? etdi, onlar da k?rp?n? endirdil?r. Gecikmi? s?rni?inl?r g?y?rt?y? ??xd?lar. ??q geyinmi?, q?dd-qam?tli v? enlik?r?k g?nc ?ll?rini geni? paltosunun cibin? sal?b c?ld kayutlara t?r?f add?mlad?. Onun hamar q?rx?lm?? ?z? tamamil? sakit idi. Ancaq diqq?tli olan k?s nam?lum adam?n ?at?lm?? qa?lar?ndan v? x?fif, istehzal? t?b?ss?m?nd?n bu sakitliyin s?ni oldu?unu hiss ed? bil?rdi. Onun ard?nca daban-dabana ortaya?l? k?k bir adam g?lirdi. ?lyapas? peys?rin? ??kilmi?di. T?rli, ?tli ?z? di?ind? si?an g?tir?n pi?iyin ?z? kimi h?m yor?unluq, h?m d? h?zz v? g?rginlik ifad? edirdi. O, g?z?n? yolda??ndan bir saniy? d? olsun ??kmirdi. G?minin g?y?rt?sind?, k?rp?n?n yax?nl???nda a? donlu g?nc bir q?z dayanm??d?. Onun bax??lar? bir anl?q qabaqda ged?n gecikmi? s?rni?inin n?z?rl?ri il? qar??la?d?. Bu q?rib? c?tl?k ke?ib-ged?n kimi miss Kinqman adl? a? donlu q?z, k?rp?n? y????d?ran matrosun ba?? il? uzaqla?an s?rni?inl?r? i?ar? edib yolda??na dedikl?rini e?itdi: – G?rd?n? K?hn? tan???m?z, Nyu-York x?fiyy?si Cim Simpkins yen? d? f?r?ldaq?? tutub. – Simpkins? – o biri matros cavab verdi. – O ax? x?rda ov dal?nca getmir. – H?, bax g?r nec? geyinib. Allah bilir, hans? bank seyfl?ri il? m???ul olan m?t?x?ssisdir. Miss Kinqman? vahim? basd?. Onunla bir paroxodda d?z Nyu-Yorka kimi cinay?tkar, b?lk? d?, qatil ged?c?kdir. O, indiy?d?k bu m??mmal? v? t?hl?k?li adamlar?n portretl?rini yaln?z q?zetl?rd? g?rm??d?. Miss Kinqman t?l?sik yuxar? g?y?rt?y? ??xd?. Burada, ?z m?hitinin adamlar? aras?nda ?z?n? nisb?t?n t?hl?k?sizlikd? hiss edirdi. Rahat, h?rm? kresloya s?yk?n?n miss Kinqman ??h?r s?s-k?y?nd?n yorulmu? ?s?bl?r ???n ?n yax?? d?rman olan f?aliyy?tsiz d?niz seyrin? dald?. ?ad?r onun ba??n? g?n?n q?zmar ??alar?ndan qoruyurdu. Kreslolar aras?ndak? iri ??ll?kl?r? qoyulmu? palmalar?n yarpaqlar? ba?? ?z?rind? asta-asta t?rp?nirdi. Haradansa yan t?r?fd?n bahal? t?t?n ?tri g?lirdi. – Cinay?tkar. Kimin a?l?na g?l?rdi? – h?l? d? k?rp?n?n yan?ndak? g?r??? xat?rlayan miss Kinqman p???ldad?. Xo?ag?lm?z t??ss?ratdan tamamil? yaxa qurtarmaq ???n fil s?m?y?nd?n d?z?ldilmi?, qapa??nda g?ll?r n?q? olunmu? balaca, q???ng papiros qab?n? ??xar?b siqaret ??km?y? ba?lad?. G?y t?st? burumlar? yuxar?, palma yarpaqlar?na t?r?f qalxd?. Paroxod limandan ehtiyatla ??x?b yola d??d?. Adama el? g?lirdi ki, o sanki yerind? dayan?b, ?trafdak? m?nz?r?l?r is? f?rlanan s?hn?nin k?m?yi il? h?r?k?t edir. Budur, b?t?n Genuya paroxodun bortuna t?r?f d?nd?, el? bil ged?nl?r? sonuncu d?f? g?r?nm?k ist?yirdi. A?-a? evl?r da?lardan qa????b qoyun s?r?s? suvata y???lan kimi sahilyan? zola??n yan?nda s?xla?d?. Onlar?n ?z?rind? is? ba? v? ?am a?aclar?n?n ya??l l?k?l?ri il? ?hat? olunmu? sar?-q?hv?yi zirv?l?r y?ks?lirdi. Amma budur, kims? dekorasiyan? d?yi?di. G?z ?n?nd? k?rf?zin bir gu??si – ??ffaf mavi suyun b?llur kimi s?thi a??ld?. A? yaxtalar sanki mavi s?man?n yer? d??m?? bir hiss?si ?z?rind? dayanm??d? – ??ffaf sudan g?mil?rin b?t?n cizgil?ri bel? ayd?n g?r?n?rd?. Suyun dibind?, a? qumun ?z?rind?ki sar?mt?l da?lar?n v? x?rda yosunlar?n aras?nda says?z-hesabs?z bal?q s?r?l?ri dola??rd?. Getdikc? suyun g?yl?y? artd?, dib g?r?nm?z oldu… – Miss, kayutumuz xo?unuza g?ldimi? Miss Kinqman d?n?b baxd?. Qar??s?nda ?z f?aliyy?t dair?sin? ?n “bahal?” s?rni?inl?r? n?vazi?li diqq?t g?st?rm?yi daxil etmi? kapitan dayanm??d?. – T???kk?r edir?m, mister… – Braun. – ?lad?r, mister Braun. Biz Marsel? gir?c?yik? – Birinci dayanaca??m?z Nyu-Yorkdur. Amma ola bilsin ki, C?b?l?ttariq bo?az?nda bir ne?? saat l?ngiy?k. Siz Marseld? olmaq ist?rdiniz? – Ah, yox, – miss Kinqman t?l?sik, h?tta qorxa-qorxa dedi. – Avropa m?ni ?ox bezikdirib. – Bir az susub soru?du: – Deyin g?r?k, kapitan, bizim paroxodda… cinay?tkar var? – Hans? cinay?tkar? – H?bs olunmu?… – Ola bilsin ki, h?tta bir ne?? cinay?tkar var. Adi hald?r. Ax? bu camaat Avropa m?hk?m?sind?n Amerikaya, Amerika m?hk?m?sind?n is? Avropaya qa?ma?a ad?t edib. Amma x?fiyy?l?r bu azm?? qoyunlar? t?qib edib v?t?nl?rin? qaytar?rlar. Onlar olan paroxodda t?hl?k?li he? n? yoxdur, tamamil? sakit ola bil?rsiniz. Onlar? ona g?r? qandals?z apar?rlar ki, camaat?n diqq?tini c?lb etm?sinl?r. Amma kayutda qandallar?n? d?rhal tax?b onlar? ?arpay?ya ba?lay?rlar. – Bu ki d?h??tdir, – miss Kinqman h?y?canla dedi. Kapitan ?iyinl?rini ??kdi. Bu h?y?cana s?b?b olan o qeyri-m??yy?n hissi n? kapitan, n? d? miss Kinqman ?z? ba?a d??d?. ?nsanlar?n v?h?i heyvan kimi z?ncirl?nm?si d?h??tlidir. Kapitan bel? d???ns? d?, bunu a??ll? ehtiyat t?dbiri hesab edirdi. ?ox t??ss?f ki, cinay?tkara ?ox az ox?ayan v? ?z m?hitinin adamlar?ndan he? n? il? f?rql?nm?y?n bu cavan o?lan yolboyu bo?anaq kayutda ?l-qolu ba?l? qalacaqd?r. Miss Kinqman? h?y?canland?ran bu dumanl?, ??uralt? fikir idi. O, siqaretin? d?rin bir qullab vurub s?kuta q?rq oldu. Kapitan hiss edilm?d?n miss Kinqmandan araland?. T?miz d?niz havas? onun a? ip?k ??rfinin ucu v? ?abal?d? sa?lar? il? oynay?rd?. Limandan bir ne?? mil aral? olsa da, ?i??kl?y?n maqnoliyan?n ?tri buraya Genuya sahill?rinin son salam? kimi g?lib ?at?rd?. N?h?ng paroxod yorulmadan mavi s?thi yar?r, arxas?nca uzaq, dal?al? iz qoyurdu. S?r??ab?nz?r dal?alar is? d?nizin hamar s?thind? yaranm?? k?siyi yamama?a t?l?sirdi. T?lat?ml? gec? – Bu da ?ah. ?ah v? mat. – Ax, sizi g?r?m k?p?kbal??? udsun! Siz ?ox ustal?qla oynay?rs?n?z, mister Qatlinq, – m??hur Nyu-York x?fiyy?si Cim Simpkins bunu deyib m?yus halda sa? qula??n?n ard?n? qa??d?. – H?, siz ?la oynay?rs?n?z, – dey? s?z?n? davam etdi. – Amma m?n yen? d? sizd?n yax?? oynay?ram. M?ni ?ahmatda uddunuz, ancaq m?n, Qatlinq, siz orada, Genuyada ?ahmat ?ah? kimi da??lm?? evin ?n uzaq k?nc?nd? gizl?n?n zaman sizi yax??ca ?ah v? mat el?dim! M?nd?n gizl?nm?k ist?yirdiniz? ?b?s yer?! Cim Simpkins axtard???n? d?nizin dibind?n d? tapar. Bu da siz? ?ah v? mat, – deyib ?z?nd?nraz? halda stula s?yk?nib siqaret yand?rd?. Recinald Qatlinq ?iyinl?rini ??kdi. – Sizin piyadalar?n?z lap ?ox idi. Siz b?t?n Genuya polisini aya?a qald?r?b d?zg?n pusqu qurdunuz. R?qibinin b?t?n fiqurlar?na qar?? ?lind? birc? ?ah fiquru olan he? bir ?ahmat?? uda bilm?z. Bundan ba?qa, mister Cim Simpkins, bizim oyunumuz h?l?… bitm?yib. – El?mi g?man edirsiniz? Bu qandal sizi h?l? sakitl??dirm?yib? – dey? x?fiyy? Qatlinqin sol ?lini ?arpay?n?n metal milin? ba?lam?? y?ng?l, lakin m?hk?m qandala toxundu. – Siz dahi adamlar?n ?oxu kimi sad?l?vhs?n?z. M?g?r qandal m?ntiqi s?butdur? Amma g?lin f?ls?f?y? giri?m?y?k. – V? oyunumuza qay?daq. M?n revan? t?l?b edir?m, – Simpkins s?z?n? tamamlad?. – ??tin ki bunu ed? bil?k. Y?r?alanma g?cl?nir, biz oyunu bitirm?zd?n ?vv?l fiqurlar? qar??d?ra bil?r. – Bunu da m?cazi m?nada ba?a d???k? – Simpkins fiqurlar? d?z?-d?z? soru?du. – Nec? ist?yirsiniz, el? d? ba?a d???n. – H?, y?r?alanma xeyli g?cl?nib, – dey? o, bir gedi? etdi. Kayutun i?i isti v? bo?anaq idi. O, su x?ttind?n a?a??da, g?cl? ?r?k kimi d?y?n?b yax?n kayutlar?n divarlar?n? silk?l?y?n v? ritmik s?sl? dolduran ma??n ??b?sinin yax?nl???nda yerl??irdi. Oyun?ular ?ahmat taxtas?n?n tarazl???n? saxlama?a ?al??araq s?kuta q?rq olmu?dular. Y?r?alanma getdikc? g?cl?nirdi. Tufan ?m?lli-ba?l? q?z??m??d?. Paroxod sol b?yr? ?st? ??k?r, yava?-yava? qalx?r, sonra yenid?n ??k?rd?. El? bil s?rxo? olmu?du. Fiqurlar da??ld?. Simpkins d???m?y? y?x?ld?. Qatlinqi qandal saxlad?, amma “bil?rzik” olan qolu bil?kd?n b?rk dart?ld?. Simpkins deyin?-deyin? d???m?y? oturdu. – Bura m?hk?mdir, bilirsiniz, Qatlinq, m?nim hal?m pisdir… s?b?bi… d?niz x?st?liyidir. ?mr?md? bel? g?cl? y?r?alanma il? rastla?mam??am. Uzan?ram. Amma… ?g?r hal?m pisl???rs?, siz qa?mazs?n?z ki? – M?tl?q, – Qatlinq taxtda yerini rahatlay?b cavab verdi. – Qandal? q?r?b qa?acam… ?z?m? dal?alar?n qoynuna ataca?am. K?p?kbal?qlar?n?n ?hat?sind? olma?? ?st?n tuturam… – Zarafat edirsiniz, Qatlinq, – Simpkins s?r?n?-s?r?n? taxta ?atd?, ufuldaya-ufuldaya uzand?. He? yerini rahatlama?a macal tapmam?? b?t?n paroxodu l?rz?y? g?tir?n g?cl? t?kan onu ?arpay?dan bir d? yer? atd?. Haradasa n?s? ?art?lday?r, cingild?yir, gurulday?r, u?ulday?rd?. Yuxar?dan e?idil?n ????rt?lar v? ayaq s?sl?ri bu s?s-k?y? bat?rd?, q?fild?n ham?n? yuxar? s?sl?y?n h?y?can siqnal? e?idildi. Simkins yor?unluq v? z?ifliyini d?f edib divardan tuta-tuta qap?ya t?r?f getdi. O, b?rk qorxmu?du, amma bunu yolda??ndan gizl?m?y? ?al???rd?. – Qatlinq! Orada n?s? olub. M?n baxma?a gedir?m. Ba???lay?n, amma g?r?k sizi burada ba?layam, – Simpkins q??q?rd?. Qatlinq x?fiyy?y? nifr?tl? bax?b cavab verm?di. Y?r?alanma davam edirdi, h?tta bel? bir y?r?alanmada da paroxodun burun hiss?sind?n yava?-yava? batd???n? hiss etm?k olurdu. Bir ne?? d?qiq? sonra Simpkins qap?n?n a?z?nda g?r?nd?. Pla??ndan su ax?rd?. X?fiyy?nin ?z? art?q gizl?tm?k ist?m?diyi d?h??td?n tan?nmaz hala d??m??d?. – Q?za… Bat?r?q… Paroxod x?sar?t al?b… H?r??nd he? k?s d?qiq he? n? bilmir… Qay?qlar? haz?rlay?rlar… xilasedici k?m?rl?ri geyinm?k ?mri verilib… Amma h?l? he? k?si qay??a minm?y? qoymurlar… Deyirl?r, g?minin y?ng?l arak?sm?l?ri var, ?g?r bir ?ar? tapsalar, b?lk? d?, batmayacaq… S?rni?inl?r is? onlar? qay?qlara buraxmayan matroslarla dala??rlar. B?s m?n?, m?n? n? etm?yi ?mr edirsiniz? – Qatlinqin ?st?n? el? bir t?rzd? at?l?b ????rd? ki, el? bil b?t?n olanlar?n g?nahkar? o idi. – B?s indi m?n neyl?yim? Can?m? qurtar?m, yoxsa siz? g?z qoyum? Biz ayr?-ayr? qay?qlara d??? bil?rik, y?qin ki, siz d? qa?acaqs?n?z. – B?s bu sizi sakitl??dirmir? – Qatlinq ?lind?ki qandal? g?st?rib istehza il? soru?du. – L?n?t ?eytana, m?n sizinl? qala bilm?r?m ax?. – Bir s?zl?, siz ?z?n?z?, m?ni v? m?nim tutulma??m ???n siz? s?z veril?n on min dollar? xilas etm?k ist?yirsiniz? Bu ??tin v?ziyy?tiniz? ac?y?ram, amma he? bir k?m?klik g?st?r? bilm?r?m. – Bil?rsiniz, bil?rsiniz… Qulaq as?n, ?zizim, – Simpkinsin s?sind? yaltaql?q duyuldu, ?z? s?d?q? ist?y?n dil?n?i kimi b?z??d?, – s?z verin… birc? s?z verin ki, sahil? ??xan kimi qa?mayacaqs?n?z, m?n bu d?qiq? qolunuzdak? qandal? a??b ??xard?m… birc? s?z verin. Siz? inan?ram. – Etibar?n?z ???n sa? olun. Amma he? bir s?z ver? bilm?r?m. El? ilk f?rs?t d???n kimi aradan ??xaca?am. Buna s?z ver? bil?r?m. – O!.. Bir buna bax?n! B?s m?n sizi burda qoyub gets?m, t?rsin biri t?rs, onda nec?? – Simpkins cavab g?zl?m?d?n qap?ya t?r?f y?y?rd?. Divarlardan yap??a-yap??a, y?x?la-y?x?la dik pill?k?nl? q?vsvar? f?n?rl?rl? i??qlanm?? g?y?rt?y? ??xd?. D?rhal da tufanl? k?l?yin oyan-buyana s?p?l?diyi ya???a d??d?. G?minin dal t?r?fi su ?z?rind? dayanm??, burun hiss?si suya batm??d?. Simpkins g?y?rt?y? bax?b g?rd? ki, h?l? bir ne?? d?qiq? bundan ?vv?l m?vcud olan nizam-intizam ?z?n?qoruma instinkti adlanan ibtidai, heyvani hissin t?siri alt?nda aradan qalx?b. H?l? d?n?n qad?nlara n?vazi? dolu maraqla x?rda qulluq g?st?r?n q???ng geyimli ki?il?r bu qad?nlar? tapdalay?b ke?ir, yumruqlar? il? qay?qlara yol a??rd?lar. ?n g?cl? olan qalib g?lirdi. H?y?can siqnal?n?n s?si a?l?n? itirmi? ikiayaql? heyvan s?r?s?n?n qeyri-insani ba??rt?lar?na qar??m??d?. ?trafda tapdanm?? c?s?dl?r, par?alanm?? meyitl?r, c?r?q-c?r?q olmu? paltarlar g?z? d?yirdi. Simpkins ba??n? itirdi, isti qan beynin? vurdu. El? bir an g?ldi ki, ?z? d? d?y??? girm?y? haz?rla?d?. Ancaq on min dollar haqq?nda, h?tta bel? bir v?ziyy?td?, bir anl?q peyda olmu? fikir onu saxlad?. Pill?k?nl? ba??a?a?? kayuta diyirl?ndi, qap?n?n a?z?nda s?r???b y?x?ld?, s?r?n?-s?r?n? taxtlara ?at?b dinm?zc?, ?ll?ri ?s?-?s? qandal? a?ma?a ba?lad?. – Yuxar?! – x?fiyy? Qatlinqi qaba?a burax?b ard?nca getdi. Onlar g?y?rt?y? ??xanda Simpkins acizan? bir quduzluqla ????rd?: g?y?rt? bo? idi. ?ll?minatorlar?n i??qlar? il? i??qlanm?? n?h?ng dal?alar?n ?z?rind? adamla dolu sonuncu qay?qlar g?r?n?rd?. Onlara ?z?b ?atmaq bar?d? he? d???nm?y? d? d?ym?zdi. Batanlar ?ll?riyl? qay?qlar?n k?nar?ndan yap??m??d?lar. Qay?qlardan b?db?xtl?rin ba??na b??aq, yumruq, avar z?rb?l?ri, tapan?a g?ll?l?ri enir, zavall?lar dal?alara q?rq olurdular. – Ham?s? sizin ?z?n?zd?n oldu! – Simpkins yumruqlar?n? Qatlinqin burnunun qaba??nda silk?l?yib q??q?rd?. Amma Qatlinq x?fiyy?y? m?h?l qoymadan g?y?rt?nin q?ra??na yax?nla??b diqq?tl? a?a?? baxd?. Paroxodun d?z yan?nda dal?alar bir qad?n b?d?nini y?r?alay?rd?. O, son g?c?n? toplay?b ?ll?rini uzad?r, dal?alar onu paroxoda t?r?f g?tir?nd? ?b?s yer? d?mir ?zl?kd?n yap??ma?a ?al???rd?. Qatlinq pla??n? c?xar?b suya tulland?. – Siz qa?maq ist?yirsiniz? Buna g?r? cavab ver?c?ksiniz. – O, tapan?an? ??xar?b Qatlinqin ba??na tu?lad?. – Siz paroxoddan uzaqla?ma?a c?hd ed?n kimi at?? a?aca?am. – S?feh-s?feh dan??may?n, tez olun buraz?n ucunu sallay?n, axma??n biri axmaq! – dey? Qatlinq art?q hu?unu itirm?kd? olan batan qad?n?n ?lind?n tutub q??q?rd?. – H?l? bir ?mr d? verir, – x?fiyy? buraz?n ucunu bacar?qs?z bir sur?td? sallaya-sallaya ????rd?. – Xidm?ti borcunu yerin? yetir?n zaman v?zif?li ??xsi t?hqir edir! Viviana Kinqman kayutda ?z?n? g?ldi. O, d?rind?n n?f?s al?b g?zl?rini a?d?. Simpkins ?d?bl? salamla?d?: – ?caz?nizl? ?z?m? t?qdim edim: agent Cim Simpkins. Bu is?, nec? dey?rl?r, m?nim himay?m alt?nda olan mister Recinald Qatlinqdir… Kinqman agentin v? cinay?tkar?n yan?nda ?z?n? nec? aparaca??n? bilmirdi. Milyarder q?z? Kinqman bu adamlar?n m?hitind? qalmal? idi. ?st?lik d?, onu xilas etdiyi ???n onlardan birin? borcludur, g?r?k ona t???kk?r etsin. B?s cinay?tkara ?l uzats?nm?? Yox, yox! Xo?b?xtlikd?n h?l? ?ox z?ifdir, ?lini t?rp?d? bilmir… ?lb?tt? ki, bilmir. O, ?lini qald?rmadan t?rp?tdi v? z?if s?sl? dedi: – M?nim h?yat?m? xilas etdiyiniz ???n siz? t???kk?r edir?m. – Bu h?r birimizin borcudur, – Qatlinq ?sla lov?alanmadan cavab verdi. – ?ndi is? siz? dinc?lm?k laz?md?r. Rahat ola bil?rsiniz: paroxod suda yax?? dayan?b, batmayacaq. – Simpkinsin qolundan tutub: – Ged?k, – dedi. – Siz hans? ?sasla m?n? ?mr verm?y? ba?lam?s?n?z? – x?fiyy? deyindi, ancaq Qatlinqin ard?nca getdi. – Unutmay?n ki, siz h?bs olunmusunuz v? m?n h?r d?qiq? qanuna ?saslanaraq sizi qandallaya v? azadl?qdan m?hrum ed? bil?r?m. Qatlinq Simpkins? lap yax?nla??b sakit, ancaq q?ti s?sl? dedi: – Qulaq as?n, Simpkins, ?g?r a?l?n?za g?l?ni dan??maqdan ?l ??km?s?niz, m?n bax bel?c?, boynunuzun ard?ndan tutub sizi bu avtomatik tapan?an?zla bir yerd? kor pi?ik balas? kimi suya ataca?am. ?z?n?z d?, tapan?an?z da m?ni cana doydurub. Anlay?rs?n?z? Bu saat silah?n?z? cibiniz? qoyub ard?mca g?lin. Biz miss ???n s?h?r yem?yi haz?rlamal? v? bir ???? yax?? ??rab tapmal?y?q. – L?n?t ?eytana! Siz m?ni qulluq?u, ya a?pazm? el?m?k ist?yirsiniz? B?lk?, bir onun ayaqqab?lar?n? t?mizl?yib iyn?-sancaq da g?tirim? – M?n ist?yir?m ki, siz az dan???b ?ox i? g?r?siniz. Di ?evrilin g?r?m! Su s?hras?nda – Mister Qatlinq, dey? bil?rsinizmi, g?mi niy? batmay?b? – Qatlinql? birlikd? ba?dan-ba?a s?h?r g?n??in? q?rq olmu? g?y?rt?d? oturan miss Kinqman soru?du. ?trafda g?z i?l?dikc? okean?n z?mr?d? s?hraya b?nz?y?n s?thi uzan?b gedirdi. – M?asir okean g?mil?ri, – Qatlinq cavab verdi, – daxili arak?sm?l?r, yaxud divarlarla t?chiz olunub. G?mi de?il?rk?n su onun bir hiss?sin? dolur, i??ri ?ox ged? bilmir. ?g?r da??nt? el? d? b?y?k deyils?, g?mi suyun ?z?nd? h?tta b?y?k de?ikl?rl? d? dayana bilir. – B?s niy? s?rni?inl?r paroxodu t?rk etdil?r? – He? k?s paroxodun suyun s?thind? dayana bilm?k ???n davam g?tir?c?yini dey? bilm?zdi. Bax?n, kil[1 - Kil – g?mi g?vd?sinin alt hiss?sini t??kil ed?n v? g?vd? uzununa qoyulan tir] suya bat?b. Dal t?r?f o q?d?r yuxar? qalx?b ki, vintl?rin a?z? g?r?n?r. G?y?rt? okean s?thind?n, dem?k olar, otuz d?r?c? bucaq alt?nda ?yilib. Bu dikdird? g?zm?k el? d? rahat deyil, amma bu, h?r halda, suda ?apalamaqdan yax??d?r. Biz h?l? yax?? qurtarm???q. Paroxodda b?y?k ?rzaq v? su ehtiyat? var. ?g?r d?niz yollar?ndan ?ox yay?nmam???qsa, bir g?mi rast?m?za ??x?b bizi g?t?r?r. Ancaq g?nl?r ?t?r, mavi s?hra is? ?vv?lki kimi ?l? olaraq qal?rd?. Simpkins g?zl?rini zill?yib uzaqlara bax?rd?. Yekn?s?q g?nl?r bir-birini ?v?z edirdi. Miss Kinqman ?ox tezlikl? ev sahib?liyi etm?y? ba?lad?. O, m?tb?xd? vurnuxur, alt paltarlar?n? yuyur, yem?k ota??nda v? “salon”da – ki?ik kayutda s?liq?-sahman yarad?rd?. Onlar yatmazdan ?vv?l ax?am? burada ke?irm?yi xo?lay?rd?lar. Yeni, onun ???n yad olan c?miyy?td? ?z?n? nec? aparaca?? bar?d? ??tin sual el? bil ?z-?z?n? h?ll olunurdu. O, Simpkins? mehribanl?qla v? istehzayla yana??rd?, Qatlinql? is? sad? dostluq m?nasib?ti qurmu?du. Bundan ba?qa, Qatlinq onu ?z taleyinin v? t?bi?tinin m??mmal? olmas?yla maraqland?r?rd?. O, ?d?b g?zl?y?r?k he? vaxt Qatlinqd?n ke?mi?i bar?d? soru?mam??d?, n? d? Simpkinsin bu haqda dan??mas?na yol vermirdi, h?r??nd Simpkins d?f?l?rl? Qatlinqin yan?nda onun d?h??tli “cinay?ti” bar?d? s?z a?maq ist?mi?di. Onlar ki?ik t?s?rr?fat i?l?rini bitirib ax?amlar, g?n?? batan vaxtlarda h?v?sl? s?hb?tl??irdil?r. Simpkins ?z g?z?t?i q?ll?sind? vurnuxur, xilas olma??n, ?z?n?n pe??karl?q q?l?b?sinin v? s?z verilmi? m?kafat?n m?jd??isi ola bil?c?k paroxod t?st?s?n? axtar?rd?. Miss Kinqman bu ?nsiyy?td?n h?ms?hb?tinin t?hsilli, ?d?bli v? t?rbiy?li oldu?u q?na?tin? g?lmi?di. Haz?rcavab miss Kinqmanla s?hb?t aparmaq, g?r?n?r, Qatlinq? d? b?y?k l?zz?t verirdi. Miss Kinqman Avropaya s?yah?tini xat?rlay?r v? g?rd?kl?ri yerl?rin maraql? c?h?tl?rini s?yl?yib onu g?ld?r?rd?. – ?sve?r?? Bu, turistl?r ???n da? otla??d?r. M?n ?z?m b?t?n d?nyan? g?zmi??m, amma quyruq ?v?zin? soraq kitab?as? g?zdir?n bu ikiayaql? otyey?nl?rd?n z?hl?m gedir. Vezuvi? C?rtdan?n biri ucuz siqaret t?st?l?dib ?z?nd?n d?m vurur. Siz Kolorado da? silsil?sini g?rm?s?n?z? Xes Pik, Lone Pik, Aranxo Pik – da? bax bunlard?r. H?l? 8800 metr h?nd?rl?y? olan Everest kimi n?h?ngl?ri demir?m. Vezuvi onlarla m?qayis?d? k???kd?r. Venesiya? Orada yaln?z qurba?alar ya?aya bil?r. Qay?q?? m?ni ?sas kanalla apar?b mallar?, b?t?n bu saraylar?, heyk?ll?ri, n?mi?likd?n ya??lla?m?? dig?r g?z?llikl?ri v? irig?zl? ingilis q?zlar?n? g?st?rm?k ist?di. Amma m?n g?st?ri? verdim ki, o m?ni ki?ik kanallar?n biriyl? apars?n, bilmir?m d?z dedim, ya yox, ancaq qay?q?? m?ni ba?a d??d?, bir d? g?st?ri? ver?nd?n sonra qay??? h?v?ssiz-h?v?ssiz dar kanallardan birin? y?n?ltdi. M?n venesiyal?lar?n ?zl?rinin nec? ya?ad?qlar?n? bilm?k ist?yirdim. Bu, d?h??tdir. Kanallar el? ensizdir ki, ?zb??z qon?una ?l ver? bil?rs?n. Kanallar?n suyu kif iyl?nir, suyun ?z?rind? is? porta?al qab?qlar? v? p?nc?r?l?rd?n at?lan h?r c?r zir-zibil ?z?r. Bu da?l? d?r?l?r? he? zaman g?n d??m?r. H?l? u?aqlar? demir?m, zavall? u?aqlar! Oynama?a yerl?ri yoxdur. Bu sol?unb?nizli, raxitli u?aqlar ?irkli kanala y?x?lmaq t?hl?k?si il? ?z-?z? qalaraq p?nc?r?l?rin qaba??nda oturur v? u?aqlara m?xsus olmayan bir h?sr?tl? g?lib-ke??n qay?qlara bax?rlar. M?n he? onlar?n yeriy? bildikl?rin? d? inanm?ram. – B?s ?taliyada xo?unuza g?l?n n? oldu? Bu zaman s?hb?t ?n g?zl?nilm?z bir t?rzd? k?sildi: – ?ll?r yuxar?! Onlar geri bax?b qar??lar?nda tapan?an? Qatlinqin sin?sin? tu?lam?? Simpkinsi g?rd?l?r. X?fiyy? art?q ?oxdan idi ki, onlar?n s?hb?tin? qulaq as?r, g?zl?yirdi g?rs?n, Qatlinq ?z cinay?ti bar?d? s?z a?acaqm?. S?hb?tin m?sumlu?una ?min olan Simpkins yeni rolda – “cinay?tl?rin qar??s?n? alan” rolunda ??x?? etm?yi q?rara alm??d?. – Miss Kinqman, – o, q?z??nl?qla s?z? ba?lad?, – m?nim xidm?ti v?zif?m v? namuslu adam kimi borcum sizi t?hl?k?d?n x?b?rdar etm?kdir. M?n daha bu s?hb?tl?rin t?klikd? apar?lmas?na yol ver? bilm?r?m. Miss Kinqman, sizi x?b?rdar etm?liy?m ki, Qatlinq t?hl?k?li cinay?tkard?r. H?r ?eyd?n ?vv?l d? siz qad?nlar ???n t?hl?k?lidir. O, ?irin s?zl?ri il? g?nc bir qad?n? tora salaraq ?ld?r?b. ?ld?r?b v? qa??b, amma m?n, Cim Simpkins onu ?l? ke?irmi??m, – o s?z?n? bitirib q?rurla dedikl?rinin nec? t?sir g?st?rdiyin? baxd?. T?sirin onun g?zl?diyi kimi al?nd???n? dem?k olmazd?. Miss Kinqman, do?rudan da, p?rt olmu?, h?y?canlanm?? v? t?hqir edilmi?di, ancaq buna s?b?b Simpkinsin s?zl?ri yox, onun q?fl?t?n v? kobudluqla m?daxil? etm?si idi. Recinald Qatlinq is? q?tld? if?a olunmu? cinay?tkara q?tiyy?n ox?am?rd?. O, adi bir sakitlikl? Simpkins? yana?d?. L?l?yin ona t?r?f tu?lanmas?na baxmayaraq q?sa m?bariz?d?n sonra tapan?an? Simpkinsin ?lind?n al?b bir t?r?f? atd? v? sakitc? dedi: – Bel? g?r?r?m, siz? b?zi adamlar?n m?ni elektrik stulunda oturmu? g?r?b h?zz almas? ???n s?z veril?n on min dollar da azl?q edir! Yaln?z xan?m?n burada olmas? m?ni sizinl? layiqinc? hesabla?maq fikrind?n da??nd?r?r! M?bahis?y? miss Kinqman son qoydu. – S?z? m?n? verin, – onlara yax?nla??b dedi v? daha ?ox Simpkins? m?raci?t etdi, – bir d? bel? s?hn?l?r t?krarlanmas?n. M?n sar?dan narahat olmay?n, mister Simpkins, m?nim himay?y? ehtiyac?m yoxdur. ?z haqq-hesablar?n?z? aya??m?z torpa?a d?y?n?d?k bir k?nara qoyun. Biz burada ?? n?f?rik, ucsuz-bucaqs?z okean?n ortas?nda ??c? n?f?r. Kim bilir, qar??da bizi n?l?r g?zl?yir? B?lk?, bizl?rd?n biri t?hl?k? an?nda ba?qas? ???n g?r?k olacaq? G?n?? bat?b, havada n?mi?lik art?r. Da??l??maq vaxt?d?r. Gec?niz xeyr? qals?n! H?r biri ?z kayutuna getdi. Sarqas d?nizi Cim Simpkins h?min gec? pis yatd?. ?z ?arpay?s?nda e??l?nir, qula?? s?s ?al?rd?. Ona hey el? g?lirdi ki, Qatlinq onunla haqq-hesab ??r?tm?k, qisas almaq, b?lk? d?, onu ?ld?rm?k ???n haradasa yax?nl?qda gizl?nir. Budur, kimins? add?m s?sl?ri e?idildi, haradasa qap? c?r?ldad?… X?fiyy? d?h??t i?ind? qalx?b ?arpay?s?nda oturdu. – Yox, sakitlikdir, m?n? el? g?lir… Oy, l?n?t ?eytana, n? b?rk?l? gec?dir! Bir yandan da m??m??alar, a?caqanadlar adama rahatl?q vermir! Bu qanadl? h???ratlar okean?n ortas?nda haradan ??xd?? Ya m?n say?qlay?ram, ya da biz quruya yax?nla?m???q. G?ls?n? bir havaya ??x?m? Simpkins birinci d?f? deyildi ki, paroxodun konserv v? ??rab saxlanan anbar?na hava q?bul etm?y? gedirdi. O, qaranl?qda ?li il? yoxlaya-yoxlaya tan?? ke?idl?rl? gedib anbara ?atd? v? art?q bir qurtum rom i?mi?di ki, bird?n q?rib? bir x???lt? e?itdi. Labirintd? bu s?sl?rin haradan g?ldiyini m??yy?n etm?k ??tin idi. Simpkinsin ?r?yi d??d?. – Axtar?r. S?z yox ki, bu, yax?? bir gizl?npa? oyunudur. Birc? s?h?r? q?d?r tapmayayd?. Onda miss Kinqmandan havadarl?q etm?yi xahi? el?m?li olacam, – v? n?f?sini i??ri ??kib anbar?n uzaq bir k?nc?n?, az qala g?mi ?zl?y?n? t?r?f getm?y? ba?lad?. Bird?n x???lt? m?hz orada, ?zl?y?n arxas?nda e?idildi, sanki d?nizin dibind?n ??xm?? nam?lum bir n?h?ng nahamar d?risini paroxodun bortuna s?rt?rd?. M??mmal? s?sl?r daha ucadan e?idilm?y? ba?lad?. Simpkins q?fild?n paroxodun y?ng?l bir t?kandan y?r?aland???n? hiss etdi. N? dal?alar, n? d? sualt? da?lar bel? q?rib? y?r?alanma yarada bil?rdi. Bu t?kan?n ard?nca daha bir ne??si ba? verdi, ?z? d? bo?uq gurultuyla m??ayi?t olundu. Simpkinsi uzaq ?cdadlar? kimi soyuq d?h??t b?r?d?: bu, nam?lum bir ?eyl? ?zl???nd? yaranan d?h??t idi. Kim ki bu d?h??ti yerind?c? d?f ed? bilmir, vay onun hal?na: o zaman kor instinktl?r fikrini qar??d?r?r, irad?sini, ?z?n?idar?etm? qabiliyy?tini ?lind?n al?r. Simpkins k?r?yind?n nec? soyuq bir gizilti ke?diyini v? ba??ndak? t?kl?rin biz-biz oldu?unu hiss etdi. O, v?h?i bir ba??rt?yla, s?nd?l?y?-s?nd?l?y?, y?x?la-y?x?la g?y?rt?y? qalxd?. Qaba??na Qatlinq ??xd?. Simpkins onu qeyri-m??yy?nlik qar??s?nda saran qorxudan ba?qa h?r ?eyi unudub az qald? ki, ?z?n? indic? ehtiyat etdiyi, ?lind?n qa??b si?an de?iyi axtard??? adam?n quca??na ats?n. – Bu n?dir? – o, f???lt?l?, f??t?r??a b?nz?r s?sl? soru?du (?s?bl?rinin q?c olmas? s?sini bat?rm??d?) v? Qatlinqin ?lind?n tutdu. – M?n d? sizd?n ?ox bilmir?m… Paroxod y?ng?lc? yan? ?st? ?yildi, sonra burun hiss?si enib-qalxd?. M?n tez geyinib baxma?a ??xd?m. Ay g?y?rt?nin bir hiss?sin? parlaq i??q salm??d?. Paroxodun q?zadan sonra z?r?r ??kmi? kil hiss?si suya batd??? ???n burada g?y?rt?, dem?k olar ki, su s?viyy?sind? idi. Simpkins yuxar?da qal?b Qatlinqin g?minin kilini ba?dan-ba?a n?z?rd?n ke?irm?sin? tama?a etdi. – Q?rib?dir, q?rib?dir. Bura d???n, Simpkins, qorxaq olmay?n. – T???kk?r edir?m, m?n el? buradan da yax?? g?r?r?m. – Simpkins, bu sizsiniz? Orada n? ba? verib? – Miss Kinqman, xahi? edir?m bura g?l?siniz, – Qatlinq g?y?rt? il? a?a?? d???n Vivianan? g?rc?k dedi. O, Qatlinq? yana?d?, onun ard?nca da Simpkins ?z?nd? c?sar?t tap?b a?a?? d??d?. Q?z?n orada olmas? onu sakitl??dirdi. – Bax?n, valeh olun, miss. G?y?rt? ay?n parlaq ??alar?nda a?appaq olmu?du. Bu a? fonda t?nd l?k?l?r v? izl?r g?r?n?rd?, el? bil hans?sa n?h?ng bir heyvan s?r?n?b g?y?rt?y? ??xm??, yar?mdair? vurmu?, m?h?cc?rin d?mir ?ubuqlar?n? saman ??pl?ri kimi s?nd?rm?? v? sa? bortdan d???b getmi?di. – Diqq?t yetirin: bu, g?y?rt? il? s?r?n?n a??r bir qar?n izin? ox?ay?r. B?y?rd?kil?r is? p?nc?, daha do?rusu, ?zg?c izl?ridir. Biz? nam?lum bir n?h?ng ba? ??kib. Simpkins yen? qorxdu v? hiss edilm?d?n maili g?y?rt? il? dal?-dal? getm?y? ba?lad?. – B?s bu zir-zibil n?dir? Nam?lum qona??n a??q-a?kar qoyub getdiyi bitkil?rdimi? – dey? miss Kinqman d???m?d?n yosunu qald?rd?. Qatlinq yosuna diqq?tl? bax?b ba??n? bulad?: – Sarqassum, boz yosunlar qrupu… B?li, ??bh? yoxdur. Bunlar Sarqas yosunlar?d?r. G?r bir hara g?lib ??xm???q. L?n?t ?eytana! ??l?r pisl??m?y? do?ru gedir. Biz v?ziyy?ti m?zakir? etm?liyik. ??? d? yuxar? g?y?rt?y? qalxd?. T?hl?k? yax?nla??rd?. Simpkins ?z “qayda”lar?ndan imtina el?di, ba?a d??d? ki, onlar? yaln?z Qatlinqin bilik, t?cr?b? v? enerjisi xilas ed? bil?r. X?fiyy?ni h?r ?eyd?n ?ox nam?lum n?h?ng narahat edirdi. H?r hans? bir Sarqas yosunu onu maraqland?rm?rd?. – Bizim ?a??r?lmam?? qona??m?z haqq?nda n? d???n?rs?n?z, Qatlinq? – ham? h?rm? stullara ?yl???nd? Simpkins soru?du. Qatlinq yosunu ?lind? f?rlada-f?rlada ?iynini ??kdi. – Bu n? oktapod, n? k?p?kbal???, n? d? ba?qa m??hur d?niz sakinl?rind?n biridir. Ola bilsin ki, burada, Atlantik okean?n?n bu sirli gu??sind? biz? m?lum olmayan n?h?ngl?r, ibtidai d?vrl?rd?n qalm?? hans?sa pleziozavrlar ya?ay?r. – Bird?n onlar sudan ??x?b bizim arxam?zca d??s?l?r nec?? – Biz h?r ?ey? haz?r olmal?y?q. Amma boynuma al?m ki, bu n?h?ngl?r m?ni o q?d?r qorxutmur, n?inki bu yarpaqlar, – dey? yosun yarpa??n? g?st?rdi. – Paroxod, h?r halda, ?ox b?y?k v? m?hk?mdir, h?tta sualt? al?min bu nam?lum n?h?ngl?ri ???n d?. Onlar bizim dar kayutlar?m?za gir? bilm?zl?r. H?m d? bizim silah?m?z var. Ancaq b?s buna hans? silah qalib g?l? bil?r? – dey? yen? d? yosunu g?st?rdi. – Bu x?rda yarpaqda qorxulu n? var ki? – Simpkins soru?du. – Qorxulu odur ki, biz sirli Sarqas d?nizinin Azor adalar?ndan biri olan Korvodan q?rbd? yerl???n sah?sin? d??m???k. Bu d?nizin sah?si Almaniyan?n ?razisind?n alt? d?f? b?y?kd?r. O, ba?dan-ba?a qal?n yosun xal?s? il? ?rt?l?b. Yosun ispan dilind? “sarqassa” dem?kdir, d?nizin ad? da buradan g?t?r?l?b. – Okean?n ortas?nda d?niz: bu nec? ola bil?r? – miss Kinqman soru?du. – Bu suala h?l? aliml?r d? cavab tapmay?blar. – M?lumunuz olsun ki, isti Qolfstrim c?r?yan? Florida bo?azlar?ndan ?imala, ?pitsbergen? do?ru istiqam?t al?r. Amma bu c?r?yan yolda ayr?l?r, bir qolu c?nuba, Azor adalar?nad?k d?n?r, Afrikan?n q?rb sahill?rin? do?ru gedir, n?hay?t, yar?mdair? c?zaraq Antil adalar?na qay?d?r. ?sti bir halqa ?m?l? g?lir, bu halqan?n da i?ind? soyuq, sakit su – Sarqas d?nizi yerl??ir. Okeana bax?n! Ham?s? geri ?evrilib m??tt?l qald?. Okean?n s?thi qar??lar?nda h?r?k?tsiz, axmaz bir g?l kimi dayanm??d?. N? ki?ik bir dal?a, n? bir h?r?k?t, n? d? bir ?app?lt? var idi. G?n??in ilk ??alar? sol?un-ya??la?alan yosunlar?n qal?n xal?s?na b?nz?y?n bu q?rib?, dur?un d?nizi i??qland?r?rd?. – Sizi qorxutmaq ist?mir?m, Simpkins, amma bu “yosun bankas?”na d??m?? g?minin vay hal?na. Sarqas d?nizini Kolumb bel? adland?rm??d?. ?g?r p?rimiz olsayd? v? saz i?l?s?ydi bel?, yen? h?r?k?t? g?lm?y?c?kdi, yosunlara dola??b dayanacaqd?. Yosunlar yelk?nli g?minin h?r?k?tini l?ngidir, avar??km?y? d? imkan vermir. Bir s?zl?, qurbanlar?ndan b?rk yap???r. – Bizim ax?r?m?z nec? olacaq? – Simpkins soru?du. – Y?qin ki, ba?qalar?n?nk? kimi. Sarqas d?nizini g?mil?r q?biristanl??? adland?r?rlar. Buradan t?k-t?k adam sa? ??xa bil?r. ?g?r adamlar acl?qdan, susuzluqdan, yaxud sar? q?zd?rmadan ?lm?s?l?r, g?mil?ri ?oxalm?? polipl?rin a??rl???ndan, ya da su s?zmas?ndan batana kimi ya?ay?rlar. D?niz d? yava?-yava? ?z yeni qurban?n? q?bul edir. Miss Kinqman diqq?tl? qulaq as?rd?. – D?h??tdir! – h?r?k?tsiz ya??l s?th? bax?b p???ldad?. – Biz h?r ehtimala qar?? s?l?fl?rimizin ?oxundan yax?? ??raitd?yik. Paroxod yax?? dayan?b. B?lk? d?, d?lm?-de?iyi t?mir edib suyu bo?alda bildik. ?rzaq ehtiyat? ???m?z? bir ne?? il b?s ed?r. – ?l! – Simpkins stuldan at?l?b q??q?rd?. – B?li, ?ziz Simpkins, ola bilsin ki, siz? s?z veril?n m?kafat? bir ne?? il g?zl?m?li oldunuz. C?sar?tli olun, Simpkins. – T?p?r?m o m?kafata, birc? bu l?n?t? g?lmi? x??ilin i?ind?n ??xa bil?ydim! Yekn?s?q, dar?xd?r?c?, b?rk?l? g?nl?r uzan?r, uzan?rd?. Bu dur?un bataql???n ?z?rind? nam?lum h???rat d?st?l?ri u?u?urdu. Gec? m??m??alar yatma?a qoymurdu. H?rd?nbir duman d?nizin ?z?rini k?f?n kimi ?rt?rd?. Xo?b?xtlikd?n paroxodda yax?? kitabxana vard?. Miss Kinqman m?tali?ni sevirdi. Ax?amlar ham? b?y?k, d?bd?b?li salona y?????rd?. Viviana mahn? oxuyur, royal ?al?rd?. Simpkins bu ax?am y???ncaqlar?nda tez-tez ?lind? ??rab ????si g?r?nm?y? ba?lam??d?, d?rdd?n i?irdi. Qatlinq ?ax?r anbar?n? q?f?llamal? oldu. Simpkins etiraz etm?k ist?di, amma Qatlinq s?z?nd?n d?nm?di. – G?mid? birc? ?yya??m?z ?skik idi! Ba?a d???n, s?fehin biri, ?g?r sizi ??kindirm?s?k, tezlikl? m?hv olacaqs?n?z. Simpkins ita?t etm?li oldu. ?l?l?r s?lt?n?tind? Adama el? g?lirdi ki, paroxod h?r?k?tsiz dayan?b. Ancaq ehtimal ki, hans?sa z?if c?r?yan onu Sarqas d?nizinin ortas?na ??kirdi: yolboyu yar???r?k, yar? kif basm?? g?mi q?r?qlar?na daha tez-tez rast g?linirdi. Onlar ?l?l?r kimi q?fil peyda olur, ??lpaq “qab?r?a”lar? – ?panqoutlar?[2 - ?panqout – g?mi g?vd?sinin ?sas?n? t??kil ed?n k?nd?l?n tir] v? s?nm?? dorlar? g?r?n?r, bir m?dd?t g?minin arxas?nca g?lir, sonra yava?-yava? ?z?b uzaqla??rd?. Simpkinsi gec?l?r “kabuslar” qorxudurdu: q?fl?t?n d?nizin ya??l s?thind?n k?f?n? b?r?nm?? adamlar? xat?rladan a? duman s?tunlar? qalx?r, yava?ca ax?r, y?r?alan?r v? ?riyirdi… Bu, qal?n yosun xal?s?n?n “donmayan yer”l?rind? ba? ver?n buxarlanmalar idi. Ayl? gec?l?rin birind?, qurulu?undan Hollandiya istehsal? oldu?u bilin?n yar?da??lm?? bir briq[3 - Briq – ikidorlu yelk?n g?misi] g?miy? lap yax?nla?d?. O, parlaq q?z?l? ?alarl? qara r?ng? boyanm??d?. Dorlar?n?n v? val?n?n bir hiss?si qopmu?, bra?pili[4 - Bra?pil – g?mil?rd? l?vb?ri qald?rmaq ???n mexanizm, bucurqad] s?nm??d?. Viviana bu ?l? g?miy? maraqqar???q bir vahim? il? bax?rd?. B?lk?, onlar?n da g?l?c?yi bel? olacaq: el? bir vaxt g?l?c?k ki, onlar?n paroxodu da i?ind? bir ins-cins olmadan d?nizd? ?z?c?k. O, q?fild?n q??q?rd?: – Bir bax?n, bir bax?n, Qatlinq! Orada s?nm?? dora s?yk?nmi? q?rm?z? papaql? bir adam durmu?du. Ay?n parlaq i????nda tutqun, qara sif?tind? di?l?ri a?ar?rd?. G?l?ms?m?kd?n a?z? qula??n?n dibin? ?atm??d?. Aya??n?n yan?nda ???? vard?. Fikirl???nd? ki t?k deyill?r, bu ya??l s?hrada onlardan ba?qa da insan ?vlad? var, ham?s? h?y?canland?. Simpkinsl? Qatlinq ucadan q??q?r?b ?ll?rini yell?dil?r. Q?rm?z? papaql? adam yen? d? g?l?ms?y?-g?l?ms?y? ?lini yell?di, amma bunu n?s? q?rib? bir t?rzd? etdi, sanki arxas?nda n?yis? g?st?rirdi. D?rhal da qolu ?allaq kimi yan?na d??d?. Ay buludlar?n arxas?na girdi, adam daha g?r?nm?di. Amma briq getdikc? paroxoda yax?nla??rd?. N?hay?t, briql? g?mi aras?nda azac?q m?saf? qald?. Bu zaman ay ??x?b q?rib? v? vahim?li m?nz?r?ni ayd?nlatd?. Dorun q?r?qlar?na skelet ba?lanm??d?. ?ynind?ki paltar?n c?r?qlar? h?l? ?st?nd? idi. Sa? qalm?? ?l s?m?kl?ri k?l?kd? yell?nirdi, qalanlar? is? ?iyin oynaqlar?ndan ?oxdan ??x?b g?y?rt?nin d???m?sin? t?k?lm??d?. Q?zmar g?n??in qurutdu?u ?z d?risi qalm??d?. Bu perqament ?zd? k?ll?nin t?b?ss?m? ?ks olunmu?du. T?p?sini yar???r?m?? q?rm?z? papaq ?rtm??d?. Qatlinq bir andaca s??ray?b briqin g?y?rt?sin? ??xd?. – Neyl?yirsiniz, Qatlinq? Briq paroxoddan aralana bil?r. Onda m?hv olars?n?z. – Narahat olmay?n, miss, m?n ?ataram. Burada maraql? bir ?ey var. Qatlinq skelet? t?r?f qa??b m?h?rl?nmi? ????ni g?t?r?r?k paroxodun g?y?rt?sin? o an tulland? ki, briq art?q g?mid?n bir metr? q?d?r aralanm??d?. – D?linin biri! – Qatlinqin u?urla qay?tmas?na sevin?n r?ngi qa?m?? miss Kinqman onu qar??lad?. – Do?rudan ha, siz n?y? g?r? bel? risk etdiniz? – Viviana ????y? bax?b soru?du. – Bundan bizd? doludur. – Baxaq g?r?k, – Qatlinq ????nin bo?az?n? s?nd?r?b i?ind?n yar???r?m??, g?y?mt?l ka??z par?as? ??xartd?. Saral?b-solmu? h?rfl?ri h?l? ay?rd etm?k olurdu. G?r?n?r, qaz l?l?yi il?, quyruqlu v? buruq-buruq h?rfl?rl? yaz?lm??d?: “Ey bu ????ni a?an k?s, ist?r xristian ol, ist?rs? kafir, s?nd?n xahi? edir v? s?ni and verir?m ki, m?nim son arzumu yerin? yetir?s?n. ?g?r ?l?m?md?n sonra m?ni briqd? tapsan, kapitan kayutunda yerl???n a? d?ri kis?d?ki 50000 qulden[5 - Qulden – Hollandiyada g?m?? pul] q?z?l pulu g?t?r. 10000 quldenini ?z?n? saxla, 40000 quldeni is? m?nim arvad?ma ver. Ad? Marta Tesseldir, Amsterdamda, D?niz k???sind?, ?z m?lk?nd? ya?ay?r. ?g?r briq batarsa, yaln?z ????ni d?nizd?n tapsan, ona g?nd?r. Marta Tessel?, arvad?ma m?nim son salam?m? ?atd?r. ?g?r onu m?yus etmi??ms?, qoy m?ni ba???las?n. Bizimkil?r ham?s? ?ld?l?r. B?t?n hey?t, matroslar?na kimi… Birinci… Kar, Qubert… H?l?lik birc? m?n sa?am. Bir h?ft?dir… he? n? yemir?m… ?z?m? dora ba?layaca?am… kims? g?rs?n dey?… ?lvida… Qustav Tessel. “Marta” adl? Briq, 1713-c? il. Sentyabr?n 15-ci g?n?”. Qatlinq oxuyub qurtaranda s?kut ??kd?. – Nec? vahim?li v? q?rib?dir! Biz ?l?d?n art?q iki y?z ildir ki, m?zarda yatan arvad?na salam g?nd?rm?k haqq?nda tap??r?q alm???q… – diksinmi? miss Kinqman ?lav? etdi. – Bu d?niz ?z?nd? nec? d?h??tli sirl?r gizl?yir! – ?lli min qulden, – Simpkins uzaqla?an briqi bax??lar? il? yola sala-sala ?z-?z?n? dedi. – Bu indiki m?z?nn? il? n? q?d?r el?yir?.. ?K?NC? H?SS? Sakit liman – Torpaq! Torpaq! Miss Kinqman! Qatlinq! Tez bura g?lin! Biz hans?sa bir limana yax?nla??r?q. Art?q paroxodlar?n dorlar?n?n yuxar? hiss?si v? borular? g?r?n?r. Bax oradad?r. Ora bax?n… sol t?r?f?! Qatlinq m??ahid? borusundan baxd?. – Sizin k??f etdiyiniz liman?n ?ox q?rib? g?r?n??? var, Simpkins. Bu “liman” bir ne?? mil m?saf?d? uzan?r: dorlar v? borular, sonra yen? dorlar… Amma bir ?ey? diqq?t edin: bir boru da t?st?l?nmir, dorlar is?… Onlar?n t?chizat?, yelk?nl?r? Bir bax?n, miss Kinqman, – Qatlinq m??ahid? borusunu ona verdi. – B?li, bu daha ?ox g?mi q?biristanl???na ox?ay?r, – Viviana ucadan dedi. – Dorlar v? borular s?n?b, yelk?nl?r is? c?r?q-c?r?q olub. B?s… torpaq han?? M?n he? n? anlam?ram. – M?n? d? h?r ?eyin ayd?n oldu?unu dey? bilm?r?m, miss, – Qatlinq cavab verdi, – amma fikrimc?, m?s?l? bel?dir: g?r?n?r, Sarqas d?nizinin, bu dur?un bataql???n, yosunlar?n l?ngitdiyi ?z ax?nlar? var. Ehtimal ki, biz bu ax?nlar?n birin? d??m???k, o da bizi, t??ss?f ki, bu “sakit limana” g?tirib. T?s?vv?r edirsinizmi, biz nec? bir limana daxil oluruq. Bizi qar??layanlar bax bunlard?r, – o, ?li il? ?traf? g?st?rdi. Paroxod qeyri-adi limana yax?nla?d?qca yolboyu da??lm?? g?mil?rin k?d?rli m?nz?r?sin? daha ?ox rast g?lm?k olurdu. Burada b?t?n ?lk? v? xalqlara m?xsus s?nd?r?lm??, ?ik?st edilmi?, yar???r?m?? g?mil?r vard?. Budur, b?t?v bir a?ac par?as?ndan haz?rlanm?? qay?q… Bu da bal?q?? bark?n?n[6 - Bark – b?y?k yelk?nli g?mi] skeleti: xarici ?zl?k da??l?b, ?panqoutlar ??lpaq qab?r?alar kimi bay?ra ??x?b, kil hiss?si is? bal???n bel s?m?y?n? xat?rlad?r. Daha sonra az-?ox salamat qalm?? g?mil?r: barklar, ?xunalar[7 - ?xuna – iki v? ya ??dorlu yelk?nli g?mi], tenderl?r[8 - Tender – birdorlu yelk?nli g?mi], freqatlar[9 - Freqat – ??dorlu h?rb g?misi], qaleralar[10 - Qalera – ?oxavarl? q?dim g?mi] g?r?n?rd?. Pasl?, m?asir bir paroxod on alt?nc? ?srin portuqal karavellas?[11 - Karavella – ??, ya d?rddorlu yelk?nli g?mi] il? yanbayan dayanm??d?. Onun g?z?l, ?yri g?mi x?tl?ri vard?. A?a?? bort burun v? arxa hiss?d?ki tikilil?rin ?z?rind? y?ks?lmi?di. S?kan?n oxu b?t?n arxa t?r?fi k?sib ke?irdi, bortlar?n ortalar?nda is? avarlar ???n de?ikl?r var idi. “Santa-Mariya” s?z? bortdan ayd?nca g?r?n?rd?. – Q?rib?dir! – Qatlinq q??q?rd?. – Kolumb da eynil? bu c?r g?mid? ?z?b, onun karavellalar?n?n birinin ad? “Santa-Mariya”, dig?r ikisi is? “Pinta” v? “Nina” adlan?b. Bir buna bax?n, – uza?? yax?? g?r?n Qatlinq x?tt g?misinin bortundak? s?z? oxudu: – “Henri”. G?r?rs?n?z, sonra ??g?y?rt?li g?mi g?lir: bortunda “D?nizl?r suvereni” v? “1657-ci il” yaz?l?b. Onlar?n aras?nda is? on doqquzuncu ?srin birinci yar?s?na m?xsus, uzunlu?u ?lli metrd?n ?ox olmayan t?k?rli paroxod yerl??ir. G?mil?rin aras?ndak? paroxod get-ged? daha ?ox s?x??d?r?l?rd?. Bir ne?? d?f? s?rt q?r?qlara ili?ib dayand?, n?hay?t, bir-birin? s?x?lm?? g?mil?rin gur yerin? d???b onlara qo?ularaq sanki ?z?n?m?xsus bir ada ?m?l? g?tirdi. Yol?ular susurdular. Ham?s?na el? g?lirdi ki, diri-diri basd?r?lmaq ???n q?biristanl??a g?tirilibl?r. – Madam ki tale bizi buraya g?tirib, bu qeyri-adi ada il? tan?? olmaq laz?md?r. Ged?k, Simpkins! Simpkins a??q-a?kar bu qaranl?q q?biristanl??a ekskursiya el?m?k fikrind? deyildi. – Bunun n? m?nas? var? – dey? boyun qa??rma?a ?al??d?. – Ki?i olun, Simpkins. Kim bilir, bu ada ?z?nd? n?l?r gizl?dir? B?lk?, buran?n sakinl?ri d? var? – Qoca holland d?niz?il?rinin kabuslar?m?? – Buna baxar?q. H?r halda, burada kim ya?ay?rsa ya?as?n, bizim onlardan birinci x?b?r tutma??m?z yax??d?r. Bu ada bizim m?zar?m?z da ola bil?r, amma bilm?k olmaz, b?lk?, nicat yolunu el? burada tapaca??q. G?mil?r? baxmaq laz?md?r, b?lk?, ?zm?k ???n yararl? olan?na rast g?ldik. – G?mil?r? baxmaq! – Simpkins i?ind? 50000 qulden olan “Marta” g?misini xat?rlad?. O t?r?dd?d edirdi. – B?s miss Kinqman? nec? t?k qoyaq? – M?nd?n narahat olmay?n. M?n kabuslardan qorxmuram, – o cavab verdi. – G?lin bel? el?y?k, miss, – Qatlinq t?klif etdi, – g?minin odlu?una k?l?? doldurun. Sizi bir t?hl?k? h?d?l?s?, k?l??i yand?r?n. Biz borudan ??xan t?st?n? g?r?b d?rhal k?m?y? g?l?rik. Ged?k. Qatlinq yax?nl?qda dayanm?? g?miy? ??xd?. Bu, on s?kkizinci ?srd?n qalma “Viktoriya” adl? ??yelk?nli bir g?mi idi. Simpkins k?n?ls?z onun dal?nca getdi. Onlar yava?-yava? adan?n d?rinlikl?rin? do?ru h?r?k?t edirdil?r. D?nyada ??tin ki bu n?h?ng q?biristanl???n m?nz?r?sind?n k?d?rli m?nz?r? tap?lard?. D?niz m?hv olmu? g?mil?ri, torpaq is? insanlar? a?u?una al?r. Lakin bu q?biristanl?q ?z ?l?l?rini a??ql?qda, q?zmar g?n??in i???? alt?nda saxlay?rd?. ?ox ehtiyatla add?mlamaq laz?m g?lirdi. Yar???r?m?? l?vh?l?r ayaq alt?nda ?sirdi. S?yyahlar h?r d?qiq? g?mi anbar?na d??? bil?rdil?r. Bu d?f? ikisi d? k?ndir g?t?rm??d? ki, laz?m olan anda bir-birin? k?m?k etsinl?r. M?h?cc?rl?r a??rd?. Yelk?n par?alar? bir toxunu?daca ovxalan?rd?. H?r t?r?f ??r?nt? tozu v? ya??l kif qat? il? ?rt?lm??d?. G?y?rt?l?rin ?oxunda g?n i????nda s?m?kl?ri a?aran, ya h?l? sa? qalm?? d?ril?ri qaralan, ya da paltarlar?n?n par?alar? g?r?n?n skeletl?r vard?. Skeletl?rin yerin?, s?nm?? k?ll?l?r? ?sas?n bel? n?tic?y? g?lm?k olard? ki, ?l?mqaba?? a??llar?n? itirmi? adamlar dala?m??, qiyam qald?rm??d?lar. Sonda ?zablar?na v? m?hv olmu? h?yatlar?na g?r? kimd?ns? intiqam alaraq bir-birini q?ddarl?qla ?ld?rm??d?l?r. H?r bir g?mi orada ?lli, y?z, iki y?z il ?vv?l ba? vermi? b?y?k bir faci?nin ?ahidi idi. ?ndi k?ll?l?ri g?n i????nda a?aran, qorxunc t?b?ss?ml? di?l?rini a?ardan bu sakinl?r sa? ik?n nec? qeyri-insani d?h??t, nec? qorxunc m???qq?tl?r ??km?li idil?r! El? hey g?l?ms?yir, g?l?ms?yirdil?r… Bu a?aran di?l?rd?n h?tta Qatlinqi d? vahim? basd?, Simpkinsi is? titr?tm? tutdu. – Ged?k burdan! – o xahi? etdi. – M?n daha d?z? bilmir?m! – Dayan?n, bax orada yax?? qalm?? g?mi var. Kayutlara d??m?k maraql? olar. – Ayaqlar?n?z?n alt?nda s?nan pill?k?nl?rl?mi? – Simpkins bird?n ?s?bil??di. – Qatlinq, m?n daha bir add?m da atmayaca?am. B?sdir. Xahi? edir?m ki, daha m?n? ?mr verm?y?siniz. M?nim d?, ?z?n?z?n d? kim oldu?unu unutmusunuz! M?ni hara apar?rs?n?z? Niy?? M?ni hans?sa bir g?mi anbar?na sal?b s?ssiz-k?ys?z yaxa qurtarmaq ???nm?? Bilir?m ki, siz? mane oluram. Bu s?hb?t Qatlinqi cin at?na mindirdi. – Susun, Simpkins, yoxsa m?n, do?rudan da, sizi suya ataca?am. – Bu el? d? asan deyil, – Simpkins ac?-ac? dedi v? bortun yan?ndak? taxta hasara s?yk?nib tapan?an? Qatlinq? tu?lad?. Qatlinq c?ld ir?li add?mlad?, amma Simpkinsin ?lind?n tutma?a macal tapmam?? at?? v? a?an m?h?cc?rin s?si e?idildi. G?ll? Qatlinqin ba?? ?z?rind?n u?du. H?min anda Simpkinsin ?ll?rini y?nd?msizc? yell?yib m?h?cc?rin ??r?m?? q?r?qlar? il? birlikd? suya d??d?y?n? g?rd?. A?a??da bo?uq su ?app?lt?s?… sakitlik… sonra Simpkinsin f?nx?rt?s? e?idildi. Qatlinq a?a?? baxd?. X?fiyy? ya??l yosun s?y???nda ?apalay?rd?. Yosunlar ba??ndan h?r?k kimi sallanm??, ?ll?rin? dola?m??, ?z qurban?n? b?rk saxlam??d?. Simpkins g?minin ?zl?y?nd?n yap??maq ???n var g?c?yl? ?al???rd?. Xeyli s?y g?st?r?nd?n sonra buna nail oldu. Amma qollar? yorulmu?du, yosunlar onu a?a?? dart?rd?, bir az da ke?s?ydi, suyun dibin? ged?c?kdi. Qatlinq bortdan araland?, ??ll?yin ?st?nd? oturub q?lyan ??km?y? ba?lad?. – Qatlinq, ba???lay?n m?ni. M?n e???k kimi axmaql?q etdim, – Qatlinq Simpkinsin s?sini e?itdi, ancaq sakitc? q?lyan ??km?yind? oldu. – Qatlinq… m?ni xilas edin… Qatlinq! Qatlinq borta yana?d?. O t?r?dd?d edirdi. K?m?k ist?y?n, h?r halda, insand?r. Lakin nec? insand?r? Sat?lm?? x?fiyy?, casusdur. H?tta xilas olandan sonra bel? pul almaq ???n Qatlinqi h?kum?t? verm?kd?n ??kinm?y?c?k. – Yox, yox, – Qatlinq yen? oturub s?yl? q?lyan t?st?l?tm?y? ba?lad?. – Qatlinq, yalvar?ram! Qatlinq! Qatlinq! – Simpkins inild?di. Qatlinq inadla q?lyan?n? t?st?l?dirdi. – Qa-a-t… – bird?n bu s?s bo?uq h??q?rt?ya ?evrildi. Qatlinq di?l?rini q?cay?b q?lyan? atd? v? k?ndirin ucunu a??b onu batan adama tullad?. Simpkins son g?c?n? toplay?b k?ndird?n yap??d?, amma Qatlinq onu dartma?a ba?layanda ?ll?ri k?ndird?n ?z?ld?; yosunlar onu b?rk tutmu?, qolunda g?c qalmam??d?. – K?ndiri beliniz? ba?lay?n! – Qatlinq ona q??q?rd?. Simpkins birt?h?r k?ndiri belin? ba?lad?, d?y?n? b?rkidib g?y?rt?y? ??xma?a ba?lad?. Qatlinqin qaba??nda dayan?b el? h?y?canlanm??d? ki, dayanmadan bu s?zl?ri t?krar edirdi: – Qatlinq!.. Qatlinq!.. Qatlinq… – deyib ?lini ona uzatd?. Qatlinq ?z-g?z?n? tur?utdu, ancaq xilas etdiyi adam?n g?zl?rind? h?qiqi, heyvani bir sevinc g?rc?k s?mimiyy?tl? g?l?ms?nd? v? ya? ?li b?rk-b?rk s?xd?. – Qatlinq, bilmir?m siz? nec?… – Dayan?n, – Qatlinq bird?n diqq?tini toplay?b tez ?lini ??kdi, – bax?n, bizim paroxodun borusundan t?st? ??x?r. Miss Kinqman bizi ?a??r?r. Orada n? is? ba? verib. Qa?d?q! Ada sakinl?ri T?k qalm?? miss Kinqman s?h?r yem?yi haz?rlama?a giri?di. Qatlinqin tutdu?u bal??? t?mizl?yib q?zartd?, anbara d???b bir ne?? porta?al g?t?rd?. ?lind? s?b?t g?y?rt?y? qalxanda qeyri-adi m?nz?r? g?rd?: nahar etdikl?ri stolun, daha do?rusu, stolun v? stullar?n ?st?nd? meymunlar oyna??rd?. Onlar ciyild??ir, dala??r, bir-birin? keks at?r, ovurdlar?n? q?nd par?alar? il? doldururdular. Miss Kinqman g?l?n kimi ehtiyat edib g?y?rt?nin q?ra??na t?r?f qa?d?lar. Viviana g?l?b onlara bir-iki porta?al atd?. Bu, d?rhal onlar? dostla?d?rd?. ?impanzel?r oturub iki porta?al? ?z-g?zl?rini ?y?-?y? davas?z-?avas?z yedil?r, sonrar miss Kinqmana yax?nla??b c?sar?tl? onun ?lind?n meyv? g?t?rm?y? ba?lad?lar. ??bh? yox idi ki, onlar insan c?miyy?tin? ?yr??mi?dil?r. Do?rudan da, adamlar?n g?li?i ?ox ??km?di. Miss Kinqman?n ba?? g?zl?nilm?z qonaqlar?n g?lm?li hoqqalar?na qar??m??d?, buna g?r? d? paroxodun bortu arxas?ndan iki n?f?rin ehtiyatla boyland???n? g?rm?di. ?min olanda ki g?y?rt?d? qad?ndan ba?qa he? kim yoxdur, nam?lum adamlar c?ld bortdan a?d?lar v? silahlar?n? ?iyinl?rin? ataraq miss Kinqmana yax?nla?ma?a ba?lad?lar. Q?z bu iki n?f?rin q?fil g?li?ini g?rc?k q??q?rd?. Onlardan biri k?k, g?d?kboylu adam idi, c?nub g?n??inin t?siri alt?nda olmas?na baxmayaraq sol?un v? ?i?kin, ?oxdan q?rx?lmam?? ?z? vard?, geyiminin b?zi t?zadlar? v? b?t?n xarici g?rk?mi il? heyr?t do?ururdu. Ba??na ?zilmi?, kirli, ?ox yerl?ri d?lm?-de?ik, t?p?si yumru ?lyapa qoymu?du. Penc?yi yamaql? olsa da, yax?? bi?imd? oldu?u bilinirdi. Amma ?alvar? ac?nacaql? g?rk?md? idi, dizl?rind?n a?a?? sa?aq-sa?aq sallanm??d?. ?yilmi? lakl? ayaqqab?lar? v? boynundak? c?r?q-c?r?q olmu? fulyar[12 - Fulyar – nazik v? yum?aq ip?k par?a] bant? geyimini tamamlay?rd?. O birisi ucaboy, ?z?l?li, g?nd?n yanm??, qara saqqall? idi, ba??nda “sombrero” adlanan k?narlar? enli ?lyapa, ?ynind? q?saqol qara k?yn?k, aya??nda h?nd?r ??km?, Meksika ?obanlar?n? xat?rlad?rd?. H?r?k?tl?ri c?ld v? k?skin idi. – Bonjur, madmazel, – gonbul ?ox ?d?bli t?rzd? t?zim edib miss Kinqman? salamlad?. – ?caz? verin, sizi M?hv Olmu? G?mil?r Adas?na u?urlu g?li?iniz m?nasib?til? t?brik edim. – T???kk?r edir?m, h?r??nd m?n ?z g?li?imi u?urlu saym?ram… Siz? n? laz?md?r? – H?r ?eyd?n ?vv?l icaz?nizl? ?z?m?z? t?qdim ed?k: Aristid Dode. M?nim soyad?m Dodedir, b?li, b?li, Dode. M?n frans?zam… – B?lk?, yaz??? Alfons Dodenin qohumusunuz? – miss Kinqman qeyri-ixtiyari olaraq soru?du. – E… el? d? ?ox uza?a getm?yin… H?r??nd m?nim, bel? dem?k m?mk?ns?, ?d?biyyata m??yy?n ba?l?l???m olub. Fransan?n c?nubunda iri ka??z v? divar ka??z? istehsal ed?n fabrikl?rim var idi. – Bo?-bo? dan??ma, Ternip, – yolda?? qa?qabaqla v? hirsl? dedi. – Siz nec? d? ?d?bsizsiniz, Flores! M?n siz? l?yaq?tli c?miyy?t i?ind? davranma?? n? vaxt ?yr?d?c?y?m? Xahi? edir?m ki, m?n? Ternip dem?y?siniz. Onlar m?ni, g?rd?y?n?z kimi, ba??m?n formas?na g?r? zarafatla bel? adland?r?blar, onlara el? g?lir ki, ba??m turpa b?nz?yir… – v? o, ?lyapas?n? ??xar?b t?bi?tin q?rib? oyunu kimi ortas?nda bir ??ng? t?k bitmi? ke??l, sar?mt?l k?ll?sini g?st?rdi. Miss Kinqman do?ru verilmi? l?q?b? ist?r-ist?m?z g?l?ms?di. – M?nd?n siz? n? laz?md?r ax?? – Viviana sual?n? t?krar etdi. – Biz M?hv Olmu? G?mil?r Adas?n?n qubernatoru Ferqus Sleytonun verdiyi ?mr? kor-koran? v? dinm?z-s?yl?m?z ?m?l etm?liyik: h?r t?z? g?lmi? adam m?tl?q ona t?qdim olunmal?d?r. – Kim oldu?unuzu bilm?k ??r?fin? nail olmad???m miss, ya missis, sizi inand?r?m ki, kapitan Sleyton sizi g?l?r?zl? q?bul ed?c?k. – M?n he? yer? getmir?m, – miss Kinqman cavab verdi. Ternip k?ks?n? ?t?rd?. – M?n ?ox t??ss?f edir?m, amma… – S?ni diplomat kimi ?l? salacaqlar, – Flores yen? kobud ??kild? m?daxil? etdi v? Vivianaya t?r?f g?lib amiran? t?rzd? dedi: – Siz biziml? getm?lisiniz. Miss Kinqman m?qavim?t g?st?rm?yin m?nas?z oldu?unu ba?a d??d?. Bir az fikirl??ib dedi: – Yax??. M?n raz?yam. Amma icaz? verin, paltar?m? d?yi?im, – deyib ?z i??i paltar?n? v? ?nl?y?n? g?st?rdi. – Art?q i?dir, – Flores onun s?z?n? k?sdi. – Ax? bu, ?ox vaxt aparmayacaq, – Ternip eyni zamanda Flores? v? miss Kinqmana m?raci?t etdi. – C?misi bir ne?? d?qiq?! – v? q?z g?y?rt?ni t?rk etdi. Bir ne?? d?qiq?d?n sonra Flores paroxod borusunun t?st?l?ndiyini g?rd?. Bunun h?rbi hiyl? oldu?unu d?rhal ba?a d??d?. – L?n?t? g?lmi? qad?n biz? k?l?k g?ldi. T?st?n? g?r?rs?n? Bu, siqnald?r. O kimis? k?m?y? ?a??r?r, – silah? ?iynind?n g?t?r?b Ternipi danlama?a ba?lad?. – S?nin ucbat?ndan oldu. Q?z?n qaba??nda ?riyib ?z?nd?n getdin, raz?la?d?n. Arvad?na dey?c?m! – Siz d?z?l?n deyilsiniz, Flores. Biz k?m?ksiz qad?n? zorla apara bilm?zdik ax?. – C?ngav?rlik! ?d?b-?rkan! Ferqus s?n? c?ngav?r r?tb?si ver?c?k! Buyursana! – sonra t?f?ngi qaba?a tutub ba?? il? Qatlinql? birlikd? Simpkinsin a??b g?ldikl?ri borta i?ar? etdi. X?fiyy?nin h?l? suyu qurumam??d?, ?st?-ba?? ya??l yosuna bula?m??, paltar?na yeng?c yap??m??d?. – Bu su adam? haradan ??xd??.. Dan???qlar ba?land?. Bu iki s?fill? g?c?n? s?namaq Qatlinqi qorxutmurdu. Ancaq onlar yalan dan??m?rlarsa, d?y???n he? bir n?tic?si olmayacaq. Onlar?n dediyin? g?r?, adada b?t?v bir ?hali – yax?? silahlanm?? q?rx ?? adam var. Q?vv?l?r qeyri-b?rab?rdir, q?l?b? onlar?n t?r?find? olacaq. Qatlinq Simpkinsi girov qoyub miss Kinqmanla v?ziyy?ti m?zakir? etm?y? yolland?. O da d?y???n faydas?z olaca?? il? raz?la?d?. Q?rara al?nd? ki, ham?l?qla gedib ?zl?rini kapitan Ferqusa “t?qdim etsinl?r”. Qubernator Ferqus Sleyton M?hv Olmu? G?mil?r Adas?nda, s?n dem?, ?ox yax?? rabit? yollar? varm??. Qabaqda ged?n Ternip ??g?y?rt?li k?hn? freqatdan ke?ib ?sirl?ri “yola” ??xartd?, bunlar g?mil?ri birl??dir?n v? da??lm?? g?y?rt?l?rin ?z?rind?n ke??n k?rp?l?r idi. B?t?n yolboyu ki?ik s?tunlara v? salamat qalan dorlara b?rkidilmi? m?ftil uzan?rd?. – Buraya! Buraya! Geri qalmay?n, miss, – o, miss Kinqmana n?vazi?l? m?raci?t edirdi. Ard?nca Qatlinql? Simpkins g?lirdil?r. Sombrerosunu qa?lar?na q?d?r ??kmi? qa?qabaql? Flores lap arxada add?mlay?rd?. Yolda qar??lar?na c?r-c?nd?r geyinmi?, b?d?nl?rini t?k basm??, g?n??d?n yanm?? sakinl?r: a?d?rili ?imall?lar, qarabu?day? c?nublular, bir ne?? z?nci v? ?? ?inli ??xd?. Ham?s? adan?n yeni sakinl?rin? h?ris bir maraqla bax?rd?. Adan?n m?rk?zind?, m?xt?lif d?vrl?r? v? xalqlara m?xsus ki?ik, yelk?nli g?mil?rin aras?nda b?y?k, kifay?t q?d?r yax?? qalm?? “Yelizaveta” freqat? g?r?n?rd?. – Qubernatorun iqam?tgah?d?r, – Ternip h?rm?tl? dedi. Bu iqam?tgah?n g?y?rt?sind? f?xri qarovula b?nz?r bir ?ey dayanm??d?, bunlar eyni v? ??q forma geyinmi? ?lisilahl? alt? matros idi. Qubernator qonaqlar? b?y?k kayutda q?bul etdi. Bu kayut da??lm?? g?mil?rin m?yusluq yaradan m?nz?r?sind?n sonra ist?r-ist?m?z heyr?t do?ururdu. O, tamamil? ya?ay?? ???n uy?unla?d?r?lm?? v? dem?k olar ki, d?bd?b?li t?rzd? b?z?dilmi?di. B?z?dilm? t?rzinin bir q?d?r m?xt?lif olmas? onu g?st?rirdi ki, bu q?rib? adaya g?l?n g?mil?rd? yax?? n? tap?lm??d?sa, buraya da??nm??d?. D???m?y? bahal? ?ran xal?alar? sal?nm??d?. Divar ??x?nt?lar?na bir ne?? yax?? ?in vazas? qoyulmu?du. Qara pal?ddan haz?rlanm?? oyma karnizl? qara divarlardan holland, ispan v? italyan ustalar?n?n: Velaskesin, Rubensin, Tisian?n, flamand m?nz?r??i r?ssam? Teynerin g?z?l ??kill?ri as?lm??d?. Burada mar?ta durmu? bir it et?d? vard?, yan?nda ip?kd?n toxunmu? g?z?l bir yapon ??kli as?lm??d?. ??kild? qarla ?rt?l?n a?ac budaqlar?na qonmu? durna v? Fudziyama da??n?n konusu t?svir olunmu?du. B?y?k, d?yirmi stola on alt?nc? ?sr? aid k?hn?, t?ra?l? Venesiya vazalar?, Direktoriya d?vr?n?n b?r?nc ?amdanlar? v? ??hray? r?ngli bir ne?? nadir bal?qqula?? qoyulmu?du. ?st?n? donuz d?risi sal?nm??, k?narlar? q?z?l ha?iy?li mebel kayuta yara??ql? g?rk?m verirdi. Adan?n qubernatoru Ferqus Sleyton is? kitab ?kaf?na s?yk?nib durmu?du. O, dig?r sakinl?rd?n m?hk?m b?d?n qurulu?u, t?rt?miz q?rx?lm?? sif?ti v? q???ng kapitan kostyumu il? f?rql?nirdi. Bir az yast? burnu, iri ??n?si, ehtirasl? a?z? adamda el? d? xo? t??ss?rat oyatm?rd?. Boz, soyuq g?zl?ri g?l?nl?r? zill?nmi?di. Dinm?zc? v? sakit-sakit onlar? s?z?r, sanki qonaqlar? ?yr?nir v? ?zl?y?nd? n?s? g?t?r-qoy edirdi. Bu, adamlar?n talel?rin? onlar?n ??xsi arzu, z?vq v? maraqlar?na m?h?l qoymadan s?r?ncam verm?yi ?yr?nmi? bir adam?n bax??? idi. Bax??lar?n? Simpkinsin ?z?rind? g?zdirib, g?r?n?r, onu diqq?t?layiq saymadan uzun m?dd?t miss Kinqmana baxd?, n?z?rl?rini Qatlinq?, sonra yen? miss Kinqmana y?n?ltdi… Bu susqun bax??lar Vivianan? utand?rm??, Qatlinqi hirsl?ndirm?y? ba?lam??d?. – ?caz?nizl? ?z?m?z? t?qdim ed?k: Recinald Qatlinq, miss Viviana Kinqman, mister Cim Simpkins. Q?zaya u?ram?? “Veniamin Franklin” paroxodunun s?rni?inl?ri. Sleyton Qatlinq? ?h?miyy?t verm?d?n h?l? d? miss Kinqmana bax?rd?. Sonra ona yax?nla??b n?vazi?l? salamla?d?, ?lini Qatlinql? Simpkins? saymazyana uzad?b oturmaq ???n yer g?st?rdi. – H?, bilir?m, – dedi, – bilir?m. Sleytonun onlar?n paroxodunun n? vaxt v? harada q?zaya u?ramas?n? d?qiqlikl? dem?si Qatlinqi b?rk t??cc?bl?ndirdi. Onlar?n he? biri bu bar?d? adal?lara bir k?lm? d? dem?mi?di. Sleyton miss Kinqmanla x?susi bir iltifatla davran?rd?. – Miss Kinqman, ?g?r t?sad?f sizi bu k?d?rli adaya at?bsa, onda biz adal?lar bel? g?z?l bir b?x?i? verdiyi ???n taley? minn?tdar olmal?y?q, – Sleyton h?tta g?l?ms?m?d?n a??r bir kompliment dedi. – T??ss?f ki, m?n bel? r?ftar ed?n taley? t???kk?r etm?k fikrind? deyil?m, – miss Kinqman cavab verdi. – Kim bilir, kim bilir? – Sleyton m??mmal? t?rzd? cavab verdi. – Burada ilk bax??dan g?r?nd?y? kimi h?yat el? d? pis ke?mir, miss. Siz musiqi il? m???ul olursunuz? Oxuyursunuz? – B?li… – ?la. G?z?l. Siz burada g?z?l erar[13 - Erar – musiqi al?tl?ri d?z?ld?n m??hur fransal? usta Sebastyan Erar?n ad?ndan g?t?r?lm??d?r.] royal? v? z?ngin not kitabxanas? tapacaqs?n?z. Kitab da b?s ed?r. Adal?lar?m?z aras?nda maraql? adamlar var. G?t?r?k el? bu Ternipi. D?zd?r, o, xeyli d???b, ancaq ?ox g?r?b, ?ox bilir, bir vaxtlar v?ziyy?ti yax?? olub. ?ndi geril?yib, amma yen? d? maraql?d?r. Biri d? bu alman L?ders. O bizim tarix?imiz v? alimimizdir. O bizim g?mid?z?ltm? tariximizi ?yr?nir, ax? bizim adam?z ?sl muzeydir, el? deyilmi? – G?mid?z?ltm? tarixi? Bu maraql?d?r, – Qatlinq dedi. – Bunun sizin ixtisas?n?zla ?laq?si var? – Sleyton q?y?lm?? g?zl?ri il? ona bax?b saymazyana soru?du. – B?li, m?n g?mid?z?ltm? m?h?ndisiy?m, – Qatlinq cavab verdi. Miss Kinqman t??cc?bl? ona baxd?. O bunu bilmirdi. – Budur, sizin d? maraql? h?ms?hb?tiniz olacaq, mister… – Qatlinq. – Mister Qatlinq… L?ders bizi ?hat? ed?n g?mil?rd?ki jurnallar? v? b?t?n ?l?nl?rin ?l?mqaba?? yazd??? m?ktublar? toplayaraq ?ox maraql? bir kitabxana d?z?ldib. Amma… bu materiallar? oxuma?? m?sl?h?t g?rm?r?m. D?zd?r, onlarca yaz???ya b?s ed?rdi, ancaq ?ox k?d?rlidir. Bu kitabxanan? oxuyandan sonra Sarqas d?nizi siz? Dantenin c?h?nn?mind?ki qatlardan biri kimi g?r?n?c?k. Конец ознакомительного фрагмента. Текст предоставлен ООО «ЛитРес». Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/pages/biblio_book/?art=68289805&lfrom=688855901) на ЛитРес. Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом. notes 1 Kil – g?mi g?vd?sinin alt hiss?sini t??kil ed?n v? g?vd? uzununa qoyulan tir 2 ?panqout – g?mi g?vd?sinin ?sas?n? t??kil ed?n k?nd?l?n tir 3 Briq – ikidorlu yelk?n g?misi 4 Bra?pil – g?mil?rd? l?vb?ri qald?rmaq ???n mexanizm, bucurqad 5 Qulden – Hollandiyada g?m?? pul 6 Bark – b?y?k yelk?nli g?mi 7 ?xuna – iki v? ya ??dorlu yelk?nli g?mi 8 Tender – birdorlu yelk?nli g?mi 9 Freqat – ??dorlu h?rb g?misi 10 Qalera – ?oxavarl? q?dim g?mi 11 Karavella – ??, ya d?rddorlu yelk?nli g?mi 12 Fulyar – nazik v? yum?aq ip?k par?a 13 Erar – musiqi al?tl?ri d?z?ld?n m??hur fransal? usta Sebastyan Erar?n ad?ndan g?t?r?lm??d?r.